Çocuklarda Çinko Kullanımı

Çinko nedir? Neden önemlidir?

Çinko vücutta 300 den fazla enzimin yapısına katılan hayati öneme sahip bir mineraldir.

Çocuklarda hayatın hızlı büyüme dönemlerinde çok miktarda çinko içeren protein sentezi hücrelerde gerçekleştiği için yeterli çinko olmadığında çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği görülür.

Çinkonun diğer bir özelliği de vücutta depolanmaz hergün gıdalarla alınması gereklidir.

Çinko çocuklarda hücre düzeyinde birçok enzim aktivitesinden sorumludur. Bu enzimatik olaylar immun fonksiyonlar, protein sentezi, DNA sentezi ve hücre bölünmesi için hayati öneme sahiptir.

Çinko, alkalen fosfataz, kollagenaz, fruktoz 1,6 difosfataz gibi ve diğer birçok önemli enzimin yapısına katalitik göreve sahiptir. Çinko besinlerle alınır. Oniki parmak barsağından emilir. Karaciğerde metabolizma edilir.

Çocuklarda çinko desteğinin faydaları nelerdir?

Çocukların büyümek ve gelişmek için çinkoya ihtiyacı vardır. Çinko, bağışıklık sistemi, yara iyileşmesi, koku ve tat alma duyuları için de önemli olan bir mineraldir.

Aşağıdaki tabloda çinkonun faydaları yer almaktadır;

• Bağışıklık sistemini güçlendirir
• Yara iyileşmesinde etkilidir
• Hücre yenilenmesini destekler
• Cilt sağlığını korur
• Zeka fonksiyonlarını iyileştirir
• Tat, koku duyularını destekler
• Saç ve tırnaklara iyi gelir
• Sindirim sistemini destekler

Çocuklarda çinko takviyesinin sağlıklı çocuklarda boy ve kilo gibi büyüme parametrelerinde olumlu etkisi olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Lineer boy uzamasını 5 yaş altında arttırdığı ileri sürülmektedir. Gelişme geriliği olan çocuklarda da çinko desteği boy uzamasını artırır.

Gelişmekte olan ülkelerde boy kısalıklarında diyet çinkodan fakir ise mutlaka desteklenmelidir.

Hormonal olmayan boy kısalıklarında serum çinko düzeyi normal olsa bile altı ay çinko tedavisi önerilmektedir.

Çinko desteğinin çocuklarda soğuk algınlığı ve zatürre belirtilerini azaltacağı enfeksiyon sırasında başlanması gerektiği destekleyici olacağı yapılan çalışmalar ile ileri sürülmüştür. Çinko bağışıklık sistemini de destekler.

Özetle, sık enfeksiyon geçiren çocuklar, iştahsızlık ve büyüme geriliği olan çocuklar, tek tip beslenen özellikle et ve hayvansal protein az tüketen, uzun süre ishal geçiren çocuklar çinko desteğinden fayda görür.

Günlük çinko ihtiyacı ne kadar olmalı?

Çinko, çocuğunuzun gelişiminin her aşamasında önemlidir. Çocuğunuz yaklaşık 6 aylık olduğunda, çinko içeren katı gıdalar vermeye başlayabilirsiniz. 7-24 aylık çocukların her gün 3 miligram çinkoya ihtiyacı vardır.

Hangi çocuklarda çinko eksikliği akla gelmeli?

Çinko eksikliği belirtileri, iştahsızlık, saç dökülmesi, yara iyileşmesinde gecikme, özellikle üst solunum yolu enfeksiyonu ve ishal gibi sık enfeksiyon geçirme, konsantrasyon bozukluğu, kilo alamama, Gözlerde kuruluk ve görme problemleri, büyüme geriliği, cilltte egzema ve kırmızı döküntü varsa akla gelmeli. Resimde çinko eksikliğine bağlı bir bebekteki egzema görülmektedir. Çinko eksikliği çocuklarda bağışıklık baskılanması, büyüme geriliği, gecikmiş ergenlik, öğrenme güçlüğü gelişimi yapar.

Çocuklarda Çinko eksikliği tanısı nasıl koyulur?

Serum çinko düzeyi 70 mikrogram / dl altı ise, eksiklik lehinedir. Ama akut enfeksiyon inflamasyon durumunda yalancı düşük olabilir. Alkalen fosfataz çinko bağımlı bir enzimdir. Düşükse çinko düşüklüğü lehinedir. Beslenmede tek tip baselenenler, risk taşır çölyak gibi malabs sendromları da risklidir.

Yeterli çinko içeren gıdalar nelerdir?

Sadece anne sütüyle beslenen bebekler için çinko içeren besinler özellikle önemlidir. Anne sütündeki çinko seviyeleri doğumdan sonra yüksektir ve ilk 6 ay boyunca azalır. 6 aydan sonra, beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için çinko içeren besinlere geçmek önemli

Çocuğunuz katı gıdalar yemeye başladığında, çinko içeren gıdaları tercih etmeniz önemlidir. Çinko içeren gıda örnekleri şunlardır:

• Çinko ile zenginleştirilmiş tahıllar (örneğin, çinko ile zenginleştirilmiş bebek tahılları).
• Etler
• Süt ürünleri (örneğin yoğurt veya peynir).
• Balık
• Baklagiller (örneğin fasulye).
• Badem, ceviz.

Çocuklarda çinko desteği nasıl verilir?

Çocuklarda çinko genellikle çinko sülfat veya glukonat formunda şurup yada damla olarak verilir.

Tedavi dozu ve süresi doktor tarfından belirlenmelidir. Gereksiz uzun süre kullanımın da bulantı kusma gibi yan etkileri vardır.

Çocuklarda çinko eksikliği neden önemlidir ?

Son çalışmalar, 5 yaşın altındaki çocukların dörtte birinden fazlasının kısa olduğunu ve sonuç olarak yaşamları boyunca ölme ve diğer olumsuz sonuçlar açısından artan risk altında olduklarını göstermektedir.

Çinkonun hücre büyümesi, farklılaşma ve metabolizma dahil olmak üzere biyolojik süreçlerde kritik bir rol oynadığı bilinmektedir ve bu mikro besin maddesindeki eksiklik çocukluk büyümesini kısıtlar ve enfeksiyonlara karşı direnci azaltır, bu da küçük çocuklarda morbidite ve mortaliteye önemli ölçüde katkıda bulunur.

İnsanlarda şiddetli çinko eksikliği nadir olmakla birlikte, hafif ila orta düzeyde eksiklik, özellikle çinko açısından zengin hayvansal gıdaların düşük tüketimi ve çinko emilimini engelleyen fitat açısından zengin gıdaların yüksek tüketimi olan popülasyonlarda yaygın olabilir.

Hafif ila orta düzeyde eksikliğin teşhisi zor olabilir, çünkü enfeksiyonlara karşı artan duyarlılık ve büyüme geriliği gibi belirti ve semptomlar diğer besin eksiklikleri ve çocukluk hastalıklarıyla ortaktır.

Çalışmalardan birinin analizinde, 24 hafta boyunca günde 10 mg çinko dozunun, çinko takviyesi alan çocuklarda almayanlara kıyasla net 0,37 (±0,25) cm boy artışına yol açtığını göstermiştir. Ayrıca, çinko takviyesinin bodur çocuklarda bodur olmayan çocuklara kıyasla büyüme üzerinde daha büyük bir etkiye sahip olabileceği görülmektedir.

Çocuklarda hepsinde vitamin mineral ve çinko takviyesi mutlaka gerekli mi?

Bu konu tarışmalıdır. Çocuklarda beslenme düzeni iyi, çocuğun diyeti tam tahıllı ürünler, taze meyve ve sebzeler, süt ürünleri, kuruyemişler, tohumlar, yumurta ve etler dahil olmak üzere çok çeşitli yiyecekler içeriyorsa, muhtemelen çocuğunuz vücudunun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri alıyordur.

Sağlıklı gençler, dengeli besleniyorlarsa genellikle takviyeye ihtiyaç duymazlar!

Vitamin veya mineral takviyesi almadan önce doktorunuza danışın. Bir şeyin sizin için iyi olması, daha fazlasının daha iyi olduğu anlamına gelmez. Bazı vitamin ve mineraller, çok fazla alındığında sağlık sorunlarına neden olabilir.

Çocuğunuz öğün atlıyorsa, seçici besleniyorsa vücudunun ihtiyaç duyduğu besinleri içeren sağlıklı bir beslenme planı oluşturmak ve vitamin mineral takviye etmek gerekir.