Lenf Bezi Büyümesi (Lenfadenopati) Olan Çocuğa Yaklaşım

Çocuklarda lenf nodlarının büyümesi, fizik inceleme sırasında sık karşılaşılan bir bulgudur. Çoğu iyi huylu nedenlere bağlı olmakla beraber bazen de altta yatan önemli bir hastalık belirtisi olabilir. Lenf bezi büyümesine yaklaşımda ilk olarak ÖYKÜ çok önemlidir.

Lenf Bezi Büyümesinde Çocuğun Yaşı Önemli Olabilir.

Lenforetiküler tümörler daha büyük yaştaki çocuklarda, enfeksiyöz nedenler ise altı yaşından küçük çocuklarda daha sık lenf bezi büyümesi nedenidir. Boyunda  lenf bezesi büyümesi olan çocukların çoğunluğu 1-4 yaş arasındadır. Boyunda yerleşen malign kitleler içinde küçük çocuklar ve bebeklerde en sık neden nöroblastoma olup daha büyük çocuklarda lenfomalar önce gelir.

Lenf Bezi Büyümesinde İkinci Olarak Lenf Nodlarının Büyüme Süresi Önemlidir.

Bulgular iki haftadan daha kısa süreli ise akut; süre daha uzun ise subakut veya kronik olarak tanımlanır. Hızlı büyüme şeklinde reaksiyonlara genellikle bakteriler neden olurken subakut veya kronik lenfadenitin en önemli nedenleri arasında kedi tırmığı hastalığı, mikobakteri enfeksiyonları ve toksoplazma enfeksiyonu olup daha az sıklıkla EBV veya CMV viralenfeksiyonları nedendir.

Ayrıca Lenf Bezi Büyümelerinde Süre de Önemlidir.

Boyunda lenf bezi büyümesi olan çocukların çoğunda  akut başlangıçlı olup hastaların yarısında bulgular 3 günden, büyük çoğunluğunda ise 1 haftadan daha kısa sürelidir.

• Hodgkinlenfoma  (HL) ve Hodgkin-dışı lenfomalarda (HDL) belirtiler ve LAP bulgularında benzerlik olsa da Hodgkinlenfomada da öykü aylar öncesine bile uzanabilir; HDL’de süre çok daha kısa sürelidir.
• Hastanın yakın zamanda tonsillit veya başka ÜSYE geçirmiş olması, yüzünde veya boynunda zedelenme veya enfeksiyon olması, diş veya ağız içi başka bir enfeksiyon durumunda servikalLAP’ın reaktif veya enfeksiyöz bir nedene bağlı olduğu daha öncelikle düşünülebilir.
• Antibiyotik tedavisi verilip verilmediği ve süresi sorgulanmalıdır. Yeterli sürede uygun antibiyotiğin kullanıldığı düşünülüyorsa yanıt durumu da tanı açısından anlamlı olabilir.

Genel belirtiler mutlaka sorgulanmalıdır.

Genel olarak halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı ve devamlı yüksek ateş sistemik bir hastalığı düşündürür.

• Yüksek ateş, gece terlemeleri, kilo kaybı lenfoma veya tüberküloza işaret edebilir.
• Üç ardışık gün 38oC’yi geçen nedeni bilinmeyen ateş, vücut ağırlığında tanı öncesi son 6 ayda nedeni bilinmeyen >%10 kayıp ve geceleri aşırı terleme lenfoma da B semptomları olarak tanımlanır.

Lenf Bezi Büyümesi Nedeni Açısından Fizik Muayene Çok Önemli

Çocuğun  genel halinde düşkünlük, kilo kaybı, solukluk, devamlı yüksek ateş, malign bir hastalık, immün yetmezlik hali veya tüberküloz gibi sistemik hastalıkları düşündürür.

Solukluk, peteşiler, ekimozlar yanında sternal veya uzun kemiklerde ağrı ve hepatosplenomegali saptanması lösemi gibi kötü huylu bir kan hastalığını akla getirir.

Lenf Bezi Büyümesinde Temel Laboratuar İncelemeler Nelerdir?

• Tam Kan sayımı
• Periferik yayma
• Sedimentasyon hızı
• Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri (LDH, Ca, P, Ürik asit)
• Özellikle yaygın LAP varsa EBV, CMV ye yönelik testler

Periferik yayma özellikle dikkatle incelenmelidir. Radyolojik olarak, İki yönlü akciğer grafisi, Ultrasonografi gerekirse tomografi istenebilir.

Ne Zaman Biyopsi Yapalım?

İlk başvuru da klinik bulgular maligniteden şüphelendiriyorsa biopsi erken yapılmalıdır.

Yoksa;

2 hafta antibiyotik tedavisi veya gözlem sonrası lenf nodu giderek hızla büyüyorsa, uygun antibiyotik tedavisine bir ay içinde yanıt alınmamışsa, tüberküloz  gibi daha nadir nedenler araştırılır 4-6 hafta sonra tanı hala belli değil ve lenf bezi küçülmediyse hastaya lenf nodubiopsisi yapılır.

Sonuç olarak;

• İyi bir öykü alınmalı, lenfadenopatinin patolojik olup olmadığına karar verilmelidir.
• Eşlik eden anlamlı fizik inceleme bulgusu varsa mutlaka etyolojik faktör araştırılmalıdır.
• Eşlik eden bulgu yoksa 2 ya da 3 hafta gözlenir. Bazı merkezler bu arada ampirik antibiyotik önermektedir. 
• 2-3 haftalık gözlem sonunda lenf nodu yeniden değerlendirilir. Boyutta artış varsa ileri incelemeler yapılır.
• 2-3 haftalık izlemde lenf nodu aynı boyutta sebat ediyorsa bir 2-3 hafta daha izlenir. Lenf nodu kayboldu ise izlemden çıkarılır.
• İzlem sonunda lenf nodu aynı boyutta ise yine ileri araştırmalar yapılmalıdır.