Çocuklarda boyundaki şişlik nedeni kitleler erişkinlere göre çok daha sık gözlenir, ancak erişkinlerden farklı olarak genellikle iyi huylu hastalıklara bağlı gelişirler. Kanser, sarkom gibi kötü huylu hastalıklar çok daha nadir görülür.
Çocuklardaki boyun şişliklerinin en sık rastlanan nedeni boyundaki lenf bezelerinin değişik nedenlere bağlı büyümeleridir ve her yaşta gözlenir. Tiroglossal duktus kisti gibi konjenital, doğumsal kitlelerin de ileri yaşlarda büyümesi sıklıkla rastlanılan nedenlerdendir.
Görülen tümörlerin çoğunluğu da damarsal kökenli olanlar gibi iyi huyludur. Ancak daha nadir olmakla birlikte kötü huylu kitlelere de rastlanılabilinir. Bu nedenle çocuklarda boyunda küçülmeyen, gittikçe büyüyen her hangi bir şişlik varlığında bir doktora başvurulması gerekir.
Her enfeksiyon durumunda, başta en yakın lenf bezleri olmak üzere bir kısım lenf bezlerinde büyümeler olur.
Çocuklar, ağırlıklı olarak viral veya bakteriyel üst solunum yolu enfeksiyonu (farenjit, tonsillit, rinit) geçirdiklerinden, bu bölgeye en yakın boyun lenf bezleri şişer.
Bu tür lenf bezi büyümeleri, 6-8 haftada gerilemeye başlar ve tamamının kaybolması 8-12 haftayı bulur. Bu tarzda lenf bezi büyümeleri genelde solunum yolu enfeksiyonu yapan virüslere bağlı olmakla beraber, ülkemizde sık görülen EBV enfeksiyonu da buna yol açar.
Bir lenf bezi şişmesi ağrılı olup çocuk dokunulmasını istemiyorsa ve ateş varsa, buna lenf bezi iltihabı (lenfadenit) diyoruz. Bu tür durumlar, akut, subakut ya da kronik olabilir. Akut olanlar genelde çocuğun genel durumunu bozarlar ve hızlıca değerlendirilmeleri gerekir. Antibiyotik tedavisi genelde başarılıdır. Uygun antibiyotik tedavisi verilmezse veya hiç tedavi edilmezlerde bunlar abseleşirler. Bu durumda da cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekir.
Lenf nodları anatomik olarak vücudumuzun her yerinde mevcuttur. Bizlerin dışarıdan gördüğü yerler boyun, koltuk altı ve kasık bölgesidir. Vücudumuza bir mikrop girdiğinde en yakın lenf nodu nerede ise mikrop öldürülmek üzere lenf damarları ile en yakın lenf noduna taşınır.
Çocuğumuza solunum yolu ile ağız ve burundan bir mikrobun bulaştığında bu giren mikrop öncelikle bademcikler ve geniz eti tarafından tutulur ve bağışıklık sistemimizin birer organı olan bu ikisi bu mikrobu öldürmeye çalışır.
Eğer ki bu iki organ mikropları öldürmede başarılı olamaz ise lenf damarları ile boyun bölgesinde ki lenf nodlarına taşınır. Bu defa da lenf nodları çok çalışarak mikrobu öldürmeye çalışır. İşte bu lenf nodlarının mikropla mücadelesi sırasında lenf nodu büyür ve bazen ailenin dışarıdan bile görebileceği kadar büyük olur.
Boyun lenf bezeleri için 1 cm, koltuk altı ve kasık bölgesi için 1, 5 cm sınırdır. Bu değerler yaklaşık bir fındık büyüklüğü kadardır. Bir fındık büyüklüğünden daha büyük olan lenf bezesi büyümesi araştırılmalıdır. Bu tür lenf bezi şişmeleriyle gelen çocuklarda mutlaka ayrıntılı boyun ve/veya karın ultrasonografisi, akciğer grafisi, kan testleri, periferik yayma değerlendirilmesi yapılması gerekir.
Bir bölgedeki lenf bezleri giderek büyüyerek şişerlerse, lastik silgi sertliğinde veya daha sert ele gelirlerse; buna ateş, kilo kaybı, gece terlemeleri, halsizlik, çabuk yorulma, deride kanamalar eşlik ederse ayrıntılı incelenmesi gerekir. Bu tür bir klinik tabloda kötü huylu tümörler akıla getirilmelidir.
Kısacası; çocuklarda boyunda lenf bezi şişmeleri çok sıktır. Bu nedenle de hastaneye başvuran aile sayısı fazladır. Halbuki çoğu basit nedenlere bağlı olup ayrıntılı inlemelere gerek yoktur. Bunun dışında kalan lenf bezi şişmelerinde uzman görüşü almak gerekir.
Kliniğimizin aşağıdaki kurum veya özel sigortalarla anlaşması bulunmaktadır. Anlaşmamız olmayan özel sigorta ve kurumlara TTB fiyat tarifesinden fatura düzenlediğinden, hastalarımız ödedikleri ücreti sigortalarından ve kurumlarından tahsil edebilmektedirler.
Prof. Dr. Suna EmirÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Doktoru Çocuk Hematoloji - Çocuk Onkoloji
