Çocuklarda terleme, özellikle nemli veya sıcak ortamlarda yapılan yorucu bir fiziksel aktiviteden sonra normaldir.
Normalden fazla terleme, hiperhidroz adı verilen bir durumdan dolayı olabilir. Hiperhidroz, normal atmosfer sıcaklığında bile aşırı terlemeye neden olan bir tür sağlık bozukluğudur. Hiperhidroz duygusal stress faktörleri ile ortaya çıkan belirgin, aşırı ve beklenmedik kontrol edilemeyen aşırı terlemedir.
Hiperhidroza birçok şey neden olabilir. Bazıları altta yatan bir sağlık sorunundan kaynaklanabilir. Aşırı terleyen çocukların terleme nedenin mutlaka tespit edilmesi gerekir çünkü arka planda ciddi bir rahatsızlık yatıyor olabilir.
Bebekler, yetişkinler ve çocuklar gibi vücudu serinletmek için terler. Bir bebeğin terlemesinin nedenleri arasında aşırı ısınma, ağlama, ateş, genetik farklılıklar ve bazı tıbbi durumlar yer alabilir.
Anne babalar terlemeyi bebeğin çok sıcak olduğunun ve serinlemek için yardıma ihtiyaç duyabileceğinin bir işareti olarak görmelidir.
Bebeklerde Terleme aşırı olduğunda veya bebek sıcak olmadığında bile meydana geldiğinde, tıbbi bir duruma işaret ediyor olabilir. Bebekler aşırı ısındığında, ani bebek ölümü sendromu (SIDS),ısıyla ilişkili hastalık ve diğer sağlık sorunları riskleri artar.
Bebeklerde baş terlemesinin en sık nedenlerinden biri, olması gerekenden daha kalın giydirmiş olmanızdır. Bebekler içinde rahat hareket ettikleri ve nefes alabilen kıyafetleri daha çok sever. Terleme, vücutta fazla artan ısının düşürülmesini sağlar.
Çocuklarda anormal terleme diyebilmek için bazı belirtiler vardır. Bunlar;
Çocuklarda aşırı aktif ter bezleri terlemeye neden olur. Ateş, anksiyete veya fiziksel aktivite aşırı terlemenin normal nedenleridir. Ancak, çocuklarda yaygın terleme genellikle tıbbi bir rahatsızlıktan kaynaklanır.
Çocuklarda aşırı terlemenin (hiperhidrozun) olası nedenlerinden bazıları şunlardır:
Bebeklerde uyurken terleme sıklıkla endişe edilebilecek bir durum değildir. Fakat odanın ısısını düşürmenize ya da daha ince giysilerle uyutmanıza rağmen aşırı terleme varsa bu durum incelenmelidir.
Kimi zaman kalp hastalıkları, kalp ritminin artışı veya kalbe dönen kan yükünün artışına neden olarak terlemeye neden olabiliyor. Özellikle bebeklerde kalp ve damar problemleri konusunda aileler bilinçli olmalıdır. Doğumsal kalp hastalığı olan çocuklar aşırı terlemeye başlamışlarsa kalp yetmezliğine gidiş açısından uyarıcı olmalıdır.
Bebeklerde hipoglisemi yani kan şekerinin aşırı düşmesi, ağır bir terlemeye yol açabilir. Titreme, aşırı terleme, morarma, emme isteksizliği ve kalbin hızlı çarpması gibi belirtiler de eşlik eder.
Geniz eti büyüklüğü ve burun tıkanıklığı çocuklarda sık görülen terleme nedenlerindendir. Geniz eti mekanik tıkanıklık yoluyla eforlu nefes alıp vermeyi, bu da solunum ve kalp ritminde artışlarla birlikte terlemenin artışına neden olabilir. Geniz eti normalden büyük olan çocuklarda gece terlemeleri ve uyku apne sendromuna sık rastlanır.
Solunum yolu hastalıkları ve alerji çocukların çok fazla terlemesine neden olabilir. Zor nefes alıp vermek, burun etlerinde alerjik şişmeler solunum ve geniz sekresyonlarındaki aşırı artışın neden olduğu eforun görülmesiyle terlemede ciddi artışlar olabilir.
D vitamini eksikliği, çocuklarda el ve ayak terlemesinin sebeplerinden biridir. Sinir sisteminin ve kasların çalışmasını etkileyen bu vitaminin yetersiz olması durumunda aşırı terleme sorunu ortaya çıkabilir. Benzer şekilde kansızlığın ve metabolizmadaki rahatsızlıkların da ayak terlemesine neden olduğu bilinmektedir.
Lenf bezi 1-2 hafta içinde tedaviyle normal boyutlarına dönmüyorsa veya daha da büyüyorsa lenfoma belirtisi olarak kabul edilir. Gece terlemesi çocuğun pijamalarını, hatta yatak çarşafını bile değiştirme ihtiyacı duyacak şekilde oluyorsa bu tablo lenfomaya işaret edebilir.
Gece terlemeleri genellikle zararsızdır, ancak bazen altta yatan bir sorunun işareti olabilir. Aşırı sıcak bir oda veya yatak takımının neden olmadığı gece aşırı terlemesi gece terlemeleri olarak adlandırılır.
Çocuğunuzun gece terlemeleri bir rahatsızlıktan kaynaklanıyorsa, muhtemelen başka belirtileri de olacaktır .
Çocuk ve bebeklerde gece terlemelerinin olduğu bazı hastalıklar şunlardır:
Gece terörleri: Bir çocuk derin uykudayken gerçekleşen çok yoğun kabuslardır. Gece terörü yaşayan çocuklar çok terlerler, ancak yatakta da çırpınırlar ve hatta bağırıp çağırabilirler.
Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OSAS): Gece terlemeleri, horlama , ağızdan nefes alma ve huzursuz uyku yaşayan çocuklarda Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OSAS) olabilir . Bu, çocuklar uyurken oluşan ve huzursuz uyku yaşamalarına neden olan bir solunum problemidir.
İdiyopatik hiperhidroz: İdiyopatik hiperhidrozun (idiyopatik gece terlemeleri olarak da bilinir) bilinen bir nedeni yoktur, ancak çocuklarda ve yetişkinlerde görünür bir neden olmasa bile aşırı terlemeye neden olur. Tipik olarak hiperhidroz, yüz, ayaklar ve ellerde aşırı terlemeye neden olur.
Hiçbir tıbbi neden olmaksızın gece terlemeleri yaşayan çocuk veya yetişkinlere idiyopatik hiperhidroz tanısı konur.
Kanser: Gece terlemelerinin en ciddi nedenlerinden biri lösemi veya diğer belirli kanser türleridir. Lösemi veya lenfoma teşhisi konulan hastaların %30'undan fazlasında belirti olarak ciddi gece terlemeleri vardı.
Bu gece terlemelerinin farkı, çocuğunuzun ter içinde uyanması ve serinleyememesidir. Pijamaları veya yatak çarşafları, artık onlarla uyuyamayacakları noktaya kadar tamamen ıslanmış olabilir.
Çocuğunuzda şiddetli gece terlemeleri varsa dikkat etmeniz gereken diğer belirtiler şunlardır:
Çocuklarda hiperhidroz için en yaygın tedavilerden bazıları şunlardır:
Ter önleyici: Normal ter önleyiciler hiperhidrozlu çoğu çocukta işe yaramayabilir. Alüminyum klorür içeren ter önleyiciler normal ter önleyicilerden daha etkilidir çünkü ter bezlerini tıkar ve ter üretimini engeller.
Ağızdan Alınan İlaçlar: Ağızdan alınan antikolinerjik ilaçlar, vücudu kuruttuğu için terlemeyi azaltmada oldukça etkilidir. Ancak bulanık görme, ağız kuruluğu ve idrar retansiyonu gibi bazı yan etkileri vardır.
Çocuğunuzun geceleri rahat etmesini sağlamak ve gece terlemelerini azaltmaya yardımcı olmak için şunları deneyebilirsiniz:
Ayrıca çocuğunuzun yatağa girerken serin hissetmesini sağlamak için yatmadan hemen önce egzersiz yapmaktan kaçınmasını sağlayın.
Eğer 0-2 yaş arası bebeğiniz çok terliyorsa:
İki yaş üzeri çocuklarda aşırı terlemeyi azaltmak için:
Kısacası, Terleme, bebekler de dahil olmak üzere her yaştan çocukta normal ve sağlıklıdır. Ancak aşırı terleme, bebeğin ortamının rahat olmadığı anlamına gelebilir. Bazı durumlarda, ciddi bir altta yatan tıbbi rahatsızlığı gösterebilir.
Annebabalar her zaman ihtiyatlı olmalı ve olağandışı belirtileri bir doktorla görüşmelidir.
Kliniğimizin aşağıdaki kurum veya özel sigortalarla anlaşması bulunmaktadır. Anlaşmamız olmayan özel sigorta ve kurumlara TTB fiyat tarifesinden fatura düzenlediğinden, hastalarımız ödedikleri ücreti sigortalarından ve kurumlarından tahsil edebilmektedirler.
Prof. Dr. Suna EmirÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Doktoru Çocuk Hematoloji - Çocuk Onkoloji
