İnfantil Kolik Tedavisi Ankara

İnfantil Kolik (Süt Çocuğu Koliği, Bebek Koliği) Nedir?

İnfantil kolik, iyi gelişen sağlıklı bebeklerde, daha çok akşam saatlerinde görülen, ataklar hâlinde ortaya çıkan, nedeni tam olarak aydınlatılamamış aşırı ağlama durumudur.

Kolikle barsak gazı sancısı farklı şeylerdir. Her ikisi de sağlıklı bebeğin en bunaltıcı ağlama halleridir. Kolik barsak gazı ile ilişkisi olmayan sinirlilik halidir. Kolik her 4-5 bebekten birinde görülür.

Herhangi bir sağlık sorunu olmayan sağlıklı bebekte, her tür kontrol edilemeyen ağrıya "kolik" denir. Bu durum, bebeklerin ortalama %20'sinde mevcuttur.

Kolik ağlaması normal ağlamadan farklıdır ve sakinleştirilemeden saatlerce ağlar; nadiren ağlama 24 saat boyunca sürer. Yaşamın ilk 5 ayında büyüme geriliği olmayan bebeklerde görünürken, bir neden olmadan başlar ve biter.

Bebeğim niçin çok ağlıyor?

Yenidoğan bebekler 15 günden sonra, üç aydan önce bebek hiçbir problemi yokken 1 saatten 3 saate kadar ağlayabilir. Bebekler sık sık ve ağlayarak uyanırlar. Ağlamak bebeğin dilidir.

Gaz sancıları olmasaydı; bebekleri büyütmek, sanırım, çok daha kolay ve keyif verici olurdu. Saatlerce süren, bitip bitip tekrar başlayan, yırtınırcasına ağlayan bebeklerin bu durumuna dayanabilmek, bir anne için çok zordur. Bu arada bebeklik dönemindeki ağlamaların hepsinin nedeni de gaz sancıları değildir.

• Açlık: En hızlı tedavi edeceğiniz durumdur. Bebeğiniz tahmin ettiğinizden daha hızlı acıkıp ağlayabilir.
• Bulunduğu ortam: Gürültü, parlayan televizyon ışıkları, açık gece lambası, uygun olmayan nem ya da sıcaklık, altının ıslak olması, kaşındıran bir giysi onu huzursuz edip ağlamasına yol açar.
• Isı: Uygun oda ısısı 21-23 derece arasıdır, çok üşümüşse kısa süreli ısıyı artırabilirsiniz. Çoğu anneler bebeklerinin hep üşüdüğünü düşünüp, onları kat kat giydirip onların ağlamasına sebep olur.
• Sizin ruh haliniz: Yorgun ve sinirli bir anne misiniz yoksa? Ailede evlilik ile ilgili çatışmalar, annenin bebeğe vakit ayıramaması, bebekle ilgilenememe durumu, stres, eş ve sosyal desteğin yetersiz olması diğer risk faktörleridir. Bunların yanında annenin gebelikte aşırı sağlık problemlerinin olması, travmatik doğum veya doğum sonrası hastanede uzun süre kalma diğer nedenler olabilir.
• Aşırı ilgi: Sıkıştırarak seven büyükler, kucaktan kucağa dolaşma, zorla beslemeye çalışma, sevimli ama rahatsız bir giysi de onu rahatsız edebilir.
• Zamanlama hatası: Bebeğin karnı tok, uykusunu almışken hoşuna giden hareketler; uykudan hemen önce onun için çok rahatsız edici olabilir.
• Nezle gibi burnunu tıkayan durumlar: Parmağını emememek, beslenememek çok da hasta olmayan bebeği çok sinirlendirebilir.
• Diş çıkarma: Nadir ama yenidoğan bebeği de etkileyebilir. Diş çıkmasa bile dişetine baskı yaparak onu ağlatabilir.
• Besin alerjisi: Bu olasılık ağlayan bebekte üçte birdir, alerjik açıdan aile öyküsü olan bebeklerde cilt sorunları, kusma, iştahsızlık, kanlı dışkılama, kilo alamama gibi yakınmalarda varsa süt alerjisi olabileceği unutulmamalıdır. Annenin beslenmesinden süt ürünleri çıkarıldığında durum düzelir.
• Kulak ağrısı.
• İshal ya da kabızlık.
• Başka sebeplerle oluşan barsak spazmları: Özellikle alerjen besinlerle temas, barsak düğümlenmesi gibi.
• İdrar yolu iltihapları: Tanısı laboratuvar ile koyulabilecek en sık ve en ciddi ağlama sebebidir.
• Popo (anüs) çevresindeki yara ve çatlaklar: Özellikle de kabızsa bebeğiniz korkunç bir şekilde bağırarak ağlar.
• Pişik: Poposuna kremini sürdükten sonra bezini bağlamadan havlu üzerinde yatırmak, onu susturabilir.
• Pamukçuk: Hem bebeğinize hem de (emiyorsa) sizin göğsünüze acı verir.
• Gizli veya belirgin fıtıklar.
• Vücudun herhangi bir yerindeki kırıklar.
• Gözde saç, yabancı cisim; gözde kornea çizikleri.
• Bazı sinirsel hastalıklara eşlik eden ağlama tipleri: Bunları ayırt etmek için mutlaka çocuk hekiminize danışmanız gereklidir.
• Reflu: Yani besin içeriğinin istemsiz kusulması. Bu durum yemek borusunu yakacak, biraz da ağlatacaktır. Reflusu olan bebek genelde acıyla belini büker ve düz yatmak istemez. Belenme sonrası kusabilir, kusunca bazen rahatlar, bazen de yemek borusundaki acı sebebi ile daha da huzursuzlanacaktır. Tedaviyi doktorunuz düzenleyecektir.
• Nadir durumlar: Kafa içi kanama, kansızlıklar, kalp yetmezliği, kalp atım bozuklukları (taşikardiler),çocuk istismarı, vs.

Bebek koliği hakkında ipuçları nelerdir?

Tüm bebeklerin yaklaşık %40'ında kolik olduğu tahmin edilmektedir. Genellikle yaşamın üçüncü ve altıncı haftası arasında başlar ve bebek üç ila dört aylıkken sona erer. Bebek bu yaştan sonra aşırı derecede ağlamaya devam ederse, ağlamanın nedeni başka bir sağlık sorunu olabilir.

Bebek koliği hakkında bazı önemli gerçekler:

• Kolikli bebeklerin normal emme refleksi ve iştahı vardır, sağlıklı görünürler (kolik olmasına rağmen) ve iyi büyürler. Bebeğiniz iyi beslenmiyorsa, kilo almıyorsa veya yeterince güçlü bir emme refleksi yoksa altta yatan başka neden var demektir.
• Kolikli bebekler, koliksiz bebekler gibi zaman zaman az miktarda kusabilirler. Ancak bebeğiniz çok kusuyorsa ve/veya kilo kaybediyorsa doktora başvurunuz. Tekrarlayan kusma bebek koliğinin bir belirtisi değildir.
• Kolikli bebeklerin genellikle normal dışkıları vardır. Bebeğinizin dışkısında ishal veya kan varsa doktorunuzu aramanız gerekir.

İnfantil Kolik Nedenleri Neler Olabilir?

İnfantil koliği açıklayacak kesin bir neden henüz ortaya konamamıştır. Ancak, nedenini açıklamaya yönelik bazı teoriler vardır. Bunlar:

1. Besin alerjisi ya da intoleransı,
2. Aşırı gaz,
3. Aşırı duyarlılık,
4. Ailedeki gerilim ve stres,
5. Bebekten kaynaklanan duyarlılığın artması, kişilik yapısı gibi içsel etmenler ile ailedeki anksiyete ve çevresel etmenler gibi dış etmenlerin etkileşimi.

İnek sütü intoleransı olası bir neden olarak öne sürülmüştür. Ancak anne sütüyle beslenen bebeklerde de kolik olabilmesi bu teoriyi desteklememektedir. Emziren bazı annelerde kafeini diyetlerinden çıkarma yardımcı olurken, diğerleri süt, soya, yumurta veya buğday içeren ürünleri ortadan kaldırdıklarında iyileşmeler görmektedir.

İnfantil kolikli bazı bebeklerde de gaz vardır, ancak gazın koliklere neden olup olmadığı veya ağlarken çok fazla hava yuttuğu için bebeklerin gazlı olup olmadığı net değildir.

Bebeklerde gaz ve kolik ilişkisi nedir?

İnfantil koliğin nedeni tam olarak hala bilinmemektedir. Ancak nedenlerden birinin gaz geçişi sırasında oluşan ağrı olduğu düşünülmektedir.

Koliğin; biberon ile besleme, besledikten sonra bebeğin gazının çıkarılmaması, inek sütü alerjisi ve bağırsakların gaza duyarlılığının artması gibi birçok nedenle oluşabileceği bilinmektedir.

• İnek sütü alerjisi: Annenin süt ve süt ürünleri ile beslenmesi nedeniyle inek sütü proteinleri anne sütüne geçebilmektedir.
• Annenin beslenme şekli: Annenin yediği besinlerle bebeğinde görülen gaz sancısı arasında anlamlı ilişkiler vardır. Annenin yediği turp, lahana, karnabahar, brokoli, soğan, inek sütü, sarımsak, barbunya, bulgur, kuru fasulye, yumurta, mercimek, baharatlı yiyecekler gibi gaz yapıcı besinlerle beslenmesi, aşırı kahve, çay, kola gibi uyarıcı içecekler içmesi vb.
• Bebeğin yatış pozisyonu da gazı etkileyen etkenler: Bebekler sırtüstü yatarken bağırsaktaki gaz sıkışabilir. Bebekler ani bebek ölüm sendromu (SIDS) riskini azaltmak için her zaman sırtüstü pozisyonda uyumalıdır. Bebeğiniz uyanık olduğunda, karın ağrılarını rahatlatmak için bebeğinizi dik tutabilir, karın üstü aktiviteler yapmasını sağlayabilirsiniz.

Gaz nedeniyle ağlayan bebeği rahatlatmak için öneriler nelerdir?

Ağlayan bebeği yatıştırmak için birçok yöntem vardır. Ancak, bir bebeğin yatıştırılmasını sağlayan bir yöntem bir diğerinin daha çok ağlamasına yol açabilir.

Bir yöntemden diğerine geçiş yapmak ya da aynı anda birden fazla yöntemi kullanmak uyarıcı olabilir ve koliği artırabilir. Yavaş tonda bir şeyler mırıldanırken bebeği hafifçe sallamak, genellikle yararlı olmaktadır. Aşağıdaki yöntemler, ağlayan bebeği rahatlatmak için denenebilir.

Gazlı Bebeklerde Öneriler

• Bebeğin kucakta, pusette, yatağında, hamakta, bebek altı haftalıktan büyükse otomatik bebek salıncağında ritmik şekilde sallanması. Çok sert sallama boyunda yaralanmaya yol açabileceğinden dikkatli olmak gerekir.
• Arabasıyla gezdirilmesi.
• Bebeğin kanguru içinde ya da annenin kucağında tutulması.
• Sarılmak, bebekte güven hissi uyandırır. Bu arada, sırtına, hafifçe, aralıklı olarak minik vuruşlar uygulamanın da yararı olur.
• Karına sıcak havlu uygulaması.
• Bebeğe ılık banyoya yaptırılması.
• Şarkı söylenmesi.
• Ritmik seslerden yararlanılması. Birçok bebek vantilatör ya da elektrik süpürgesinin sesiyle, rahim içinde duyduğu guruldamaların teyp kaydıyla, doğadaki seslerle ya da babalarının sesleriyle sakinleşebilmektedir.
• Bebeğe masaj yapılması. Okşanmaktan ve dokunulmaktan hoşlanan bebekler için masaj, sakinleştirici olabilir.

Arada iyi günlerin olduğu dönemler bulunabilir. Ancak 1,5 ay civarı ağlama krizi bir tepe yaptıktan sonra bu defa giderek azalmaya başlar ve genelde 3-4. ayda anlam veremediğiniz ağlama nöbetleri yani kolik ağlamaları büyük ölçüde kaybolur ve bir süre sonra da tamamen düzelir. Ne yazık ki, daha az sayıda bebekte, 6-12. aya dek devam edebilir.

Prematüre bebeklerde kolik sancıları daha geç başlayıp daha geç kaybolur.

Neden bazı bebeklerde kolik, gaz sancısı vardır?

En çok suçlanan bebeklerin henüz gelişmemiş sindirim sistemidir. Bebeklerde, ilk aylarda sindirim enzimleri son derece azdır. Anne sütünün şekeri laktozdur; bizde bunu parçalayan enzim olan laktaz, bebekte henüz yeterli miktarda değildir.

Parçalanamayan ve emilmeyen karbonhidratlar kolon (kalın bağırsakta orta bölüm) florası tarafından kısa zincirli yağ asitlerine ve bazı gazlara dönüşür. Bu nedenle genetik faktörlere bağlı olarak da pek çok bebekte gaz oluşturabilir.

• Erkek ve prematüre bebeklerde daha sık görülür. İlk bebekle sonrakiler arasında sıklık farkı yoktur.
• Bebeklere şekerli su verilmesi, emziklerin bala veya pekmeze batırılarak verilmesi, çok erken aylarda nişastalı gıdalara başlanması, meyve ve meyve sularının gereğinden çok verilmesi veya meyvelerin olgunlaşmamış olması da gazı artırır. Bebeğin telaşlı ve sık emmesi de hava yutmasına neden olacak karında bir gerginlik oluşturacaktır.
• Annenin gazlı olması ya da gaz oluşturan yiyecekler yemesi diğer gaz sancısı sebebi olabilir.
• Altının uzun süre ıslak bırakılması, bulunduğu ortamın aşırı sıcak veya soğuk olması, uzun süre aynı konumda yatırılması da gazı artırabilir.
• Bebeğin kundaklanması, hareket kabiliyetini sınırlayan kuşaklarla sarılması da gazı artırabilir.
• Gazlı bebeklerin stresli ailelerde daha çok görüldüğüne dair yayınlar vardır. Gebelik stresli geçmişse kolik riski üç kat artar. Genç anne, eğitim düzeyi düşük anne sosyal desteği olmayan anne, baba ile ayrı yaşayan anne bebeklerinde kolik daha sıktır.

İnfantil Kolik, Bebeklerde Gaz Sancısı Tedavisi 

Aslında koliğin etkin bir tedavisi yoktur. Bebeği mümkün olduğunca rahat, sakin ve gürültüsüz bir ortamda bulundurmak ve emzirmek gereklidir.

Bebek burnu tıkalıysa beslenirken ağızdan hava yutar, emzirmeden önce buruna serum fizyolojik damlatılıp bebek beslenmelidir.

Bebeğe gazının çıkmasına yardımcı olmak için bisiklet çevirir gibi pasif bacak hareketleri yaptırmak, bebeğin karnına sıcak bir bez koyduktan sonra ve ısıttıktan sonra uygun bir masaj yağıyla masaj yapmak da önerilir.

Biberonla beslerken bebeğin hava yutmadığından emin olunmalıdır. Biberon çok hızlı akmamalı ya da emerken bebeği zorlamamalıdır. Aşırı sıcak veya soğuk ortam oluşturulmamalı, dar ve sıkıcı veya üst üste giysiler giydirilmemelidir.

Bebeklerde gaz sancısı ilaçla tedavi edilebilir mi?

Süt çocuğu koliğinde etkisi kesin olarak kanıtlanmış ilaç yoktur. Bununla beraber; pek etkili olmasa da bazı ilaçlar vardır.

Birincisi bebeğe zararlı olmayan, yan etkisi pek görülmeyen ilaçlardır. Bu grupta en sık kullanılanı simetikon’ dur.

Bağırsak içerisinde bulunan bakterilerin dengesinin değişmesi bebek koliğine neden olabilir. Bu amaçla kullanılan probiotiklerin (ilaç ya da mama) bazı bebeklerin ağlama sürelerini azalttığı bilinmektedir. (Maflor Damla, Biogaia Damla gibi).

Yine çocuklar için hazırlanmış karbonatlı formüllerde vardır. Nurse Harvey's, Vicol, Bliss Baby, Neo Baby, OM-X bunlar içinde en sık kullanılanıdır. Naturel gaz giderici damlalar (Zinco Gaz Şurubu) da bitkisel içerikli ve bebeğe yan etkisi olmayan ilaçlardandır.

Anason, rezene, papatya, nane çayları, oğul otu, kimyon, hindistan cevizi de bebekte sancıya iyi gelir. Bu ürünlerin öncelikle anneler tarafından kullanılarak bebeğe sütten geçmesi daha akılcıdır.