Bebeklerde, çocuklarda lenf bezi büyümesi veya şişliği, anne babalar için çoğu zaman kaygı yaratan bir durumdur.
Bu yazımızda; çocuklarda, bebeklerde lenf bezi büyümesi yani lenfadenopati ile ilgili bilgi verilecektir.
Lenfadenopati yani lenf bezi büyümesi vücutta dolaşan lenf sıvısı için filtre görevi gören koltuk altı, kasık, boyun, göğüs ve karında bulunan fasulye şeklindeki lenf düğümlerinin şişmesi için kullanılan bir terimdir.
Lenf bezi büyümesi boyun gibi vücudun sadece bir bölgesinde ortaya çıkabileceği gibi, birkaç bölgede lenf nodu büyümesi ile de genelleşebilir.
Boyunda bulunan servikal lenf düğümleri, lenf bezi büyümesinin ensık görüldüğü bölgedir. Lenf bezleri vücudumuzda yaygın olarak bulunan, bağışıklık sisteminde önemli görevler üstlenen bezelerdir. Bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan lenf bezlerinin temel görevi vücuda giren enfeksiyonlara karşı savaşmaktır.
Lenfatik sistem, bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve hastalık ve enfeksiyonlarla savaşma işlevi görür. Enfeksiyonla savaşan hücreler ve sıvı biriktikçe, lenf düğümleri normal boyutlarının birçok katı kadar genişler. Durum genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu gibi bir virüsten kaynaklanan bir enfeksiyona yanıt olarak ortaya çıktığından, neredeyse tüm çocuklarda bazı zamanlarda lenf bezi büyümesi görülebilir.
Lenf bezleri boyun, koltuk altları, kasıklar, diz arkası, göğüs ve karın boşluğu gibi alanlarda vücuda yayılmış kümeler halinde bulunmaktadır. Lenf bezleri, vücudun savunma mekanizmalarında önemli işleve sahiptir. Fakat bu bezeler, birçok nedenle büyür ve çocuğun veya ebeveynin eline gelebilir boyuta ulaşabilir.
Bebeklerde lenf bezleri, erişkinlerle karşılaştırıldığında çeşitli uyarılara hızlı ve etkin cevap vermekte ve kolaylıkla görünür hale gelmektedir. Sağlıklı çocuklarda hatta yenidoğanlarda bile küçük lenf bezleri büyüyüp ele gelebilmektedir.
Genel olarak, 1 cm’nin altındaki lenf bezi büyümeleri normal kabul edilir. Boyunda 1,5 cm üzeri, kasıkta 1,5 cm üzeri lenf nodları patolojik olup araştırılmalıdır. Oksipital bölge dediğimiz kafa erkasındakilenf nodları ile kulak önündeki lenfnodları çoğunlukla enfeksiyoz kaynaklıdır. Karın içinde 2 cm’den büyük,mediastinal yani göğüs boşluğunda 5cmden büyük lenf nodları patolojiktir
Büyümüş lenf düğümleri genellikle enfeksiyon kaynağına yakın olduğundan, konumları nedeni belirlemeye yardımcı olabilir. Örneğin, kafa derisi enfeksiyonu olan bir bebeğin boynunun arkasında genişlemiş lenf düğümleri olabilir.
Çocuklarda lenf bezi büyüme nedenleri, belirlenmesinde lenf bezlerinin büyüklüğü, sayısı, yeri, çevre doku ile ilişkisi, kıvamı, hastanın yaşı ve beraberindeki diğer klinik semptomlar ile lenf bezlerinin boyutunun değişkenlik gösterip göstermemesinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Doğru tedavinin yolu ayrıntılı bir hasta öyküsünün alınması ve dikkatli bir fizik muayeneden geçmektedir.
Lenfadenopati değerlendirmesinde enfeksiyon bulgusu, ateş, kilo kaybı, gece terlemesi, kansızlık, döküntü gibi belirtiler görülebilir. Rahatsızlığın değerlendirilmesinde lenf bezinin yaygınlığı, büyüme hızı, çevre dokulara yapışık ya da hareketli oluşu ve bu duruma neden olacak bir ilaç kullanma öyküsü önemlidir.
Fizik muayene ile bir lenf bezi ele gelmiş ise şu özelliklere dikkat edilmelidir;
Çocuğun tanısal yaklaşımında gereksiz tetkik isteyerek zaman kaybına yol açmamak için ayrıntılı öykü ve fizik muayene eşliğinde her vaka ayrı değerlendirilmeli ve buna göre testlerin istenilmesi gerekmektedir. Kan testlerin yanı sıra hastalığın tanısı için iki yönlü akciğer grafisi, ultrason, bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme tetkikleri ve biyopsi başlıca yararlanılan yöntemlerdir.
Dikkatli öykü, muayene ve tetkikler sayesinde tanı kesinleştirildikten sonra nedene yönelik tedavi uygulanır. Vakaların çoğunda neden bir enfeksiyon olmakla birlikte, lenfoma/lösemi ve diğer çocukluk çağı kanserlerinin atlanmaması ve erken tanı konulması lenfadenopatili çocukların özenle değerlendirilmesini gerektirmektedir.
Bebeklerde, çocuklarda bezi büyümesi enfeksiyonlar yanında çeşitli kanserlerin seyrinde de ilk bulgusu bu hastalarda tanıda geç kalınması önemli tıbbi sorunlara yol açabileceğinden bir doktor için lenf nodlarının iyi değerlendirilmesi önemli doktorlar için agresif değerlendirme ve çoğu çocukta biopsiden kaçınma yanında; zamanında biopsi yaparak spesifik tanının koyulması önemli.
Değerlendirmenin derecesi ve aciliyeti, hastanın klinik durumuna ve klinik bulguların malignite düşündürüp düşündürmediğine bağlıdır.
Kliniğimizin aşağıdaki kurum veya özel sigortalarla anlaşması bulunmaktadır. Anlaşmamız olmayan özel sigorta ve kurumlara TTB fiyat tarifesinden fatura düzenlediğinden, hastalarımız ödedikleri ücreti sigortalarından ve kurumlarından tahsil edebilmektedirler.